سیالات هیدرولیک را می توان بر اساس ساخت شیمیایی به انواع مختلف دسته بندی کرد.
الف) سیالات نفتی (Mineral Oil-based Fluids)
شرح: این نوع سیالات هیدرولیک از نفت خام به‌دست می‌آیند و به‌طور گسترده‌ای در صنعت استفاده می‌شوند.
•
ویژگی‌ها: هزینه پایین ، عملکرد مناسب در دماهای متوسط ، روانکاری عالی ،قابلیت انتقال انرژی بالا
•
کاربردها: سیستم‌های هیدرولیک در صنایع مختلف، از جمله خودروها، ماشین‌آلات صنعتی و سیستم‌های ساخت‌وساز
• مزایا: ارزان و در دسترس بودن
معایب: حساسیت به آلودگی آب ، آسیب به محیط زیست در صورت نشت
ب )سیالات سنتزی (Synthetic Fluids)
شرح: این سیالات از ترکیبات شیمیایی ساخته شده‌اند و نسبت به سیالات نفتی ویژگی‌های بهتری در برخی زمینه‌ها دارند.
• ویژگی‌ها: پایداری بالا در دماهای زیاد و پایین ، مقاومت عالی در برابر اکسیداسیون ، معمولاً غیرقابل اشتعال
•
کاربردها: در صنایع حساس مانند صنایع هوافضا، دفاعی، و نفت و گاز
•
مزایا: قابلیت عملکرد در دماهای بالا ، کاهش خطر آتش‌سوزی
•
معایب: قیمت بالاتر ، نیاز به دقت در انتخاب و استفاده صحیح
ج سیالات آب و گلیکول (Water-based Fluids)
شرح: این سیالات از ترکیب آب و گلیکول ساخته می‌شوند و معمولاً در سیستم‌هایی که نیاز به خاصیت ضد حریق دارند، استفاده می‌شوند.
ویژگی‌ها: قابلیت خنک‌سازی بالا ، مقاومت بالا در برابر حرارت ، معمولاً غیرسمی و سازگار با محیط زیست
کاربردها: در صنایع سنگین، به ویژه در مکان‌هایی که خطر آتش‌سوزی وجود دارد
مزایا: غیرسمی و سازگار با محیط زیست ،مقاومت بالا در برابر حریق
معایب: احتمال خوردگی در قطعات فلزی ، نیاز به مراقبت در جلوگیری از یخ‌زدگی در دماهای پایین
د )سیالات بر پایه فسفات استر (Phosphate Esters)
این سیالات برای استفاده در شرایطی که خطر آتش‌سوزی زیاد است، طراحی شده‌اند.
ویژگی‌ها: مقاوم در برابر حرارت ، ضد حریق و مقاوم در برابر آتش ، قابلیت روانکاری عالی
کاربردها: صنایع نفت و گاز، صنایع هوافضا و سیستم‌های هیدرولیک با خطر آتش‌سوزی بالا
مزایا: مقاومت بالا در برابر حرارت ، ایمنی در برابر آتش
معایب: خوردگی در تماس با فلزات ،قیمت بالا و نیاز به دقت در نگهداری
هـ )سیالات بر پایه استرهای آلی (Organic Esters)
این سیالات از ترکیب استرهای آلی ساخته شده‌اند و کاربردهای مشابه به فسفات استر دارند.
ویژگی‌ها: غیر سمی ، مقاوم در برابر حرارت ،سازگار با محیط زیست
کاربردها: سیستم‌های هیدرولیک در صنایع حساس مانند صنایع فضایی و دفاعی
•
مزایا: زیست‌سازگار ، مقاوم به آتش
• معایب: قیمت بالا
۲. ویژگی‌های مهم سیالات هیدرولیک
الف) ویسکوزیته
تعریف: ویسکوزیته معیاری برای مقاومت سیال در برابر جریان است. هر چه ویسکوزیته بیشتر باشد، سیال مقاوم‌تر در برابر جریان است.
• اهمیت: ویسکوزیته باید متناسب با دما و کاربرد سیستم هیدرولیک تنظیم شود. ویسکوزیته پایین باعث می‌شود سیال به‌راحتی در سیستم حرکت کند، در حالی که ویسکوزیته بالا می‌تواند سبب افزایش مصرف انرژی و کاهش کارایی شود.
ب) پایداری شیمیایی
تعریف: توانایی سیال هیدرولیک برای مقاومت در برابر اکسیداسیون و تجزیه شیمیایی است.
• اهمیت: سیالات هیدرولیک باید از لحاظ شیمیایی پایدار باشند تا در طول زمان خاصیت‌های خود را حفظ کنند. اکسیداسیون یا تجزیه شیمیایی می‌تواند باعث تولید ذرات یا مواد آلوده‌کننده شود که به سیستم آسیب می‌زنند.
ج) نقطه اشتعال
تعریف: دمایی است که در آن سیال هیدرولیک می‌تواند شروع به احتراق کند.
• اهمیت: انتخاب سیال با نقطه اشتعال بالا برای سیستم‌هایی که در محیط‌های خطرناک هستند، ضروری است. سیالات با نقطه اشتعال بالا معمولاً ایمن‌تر و مناسب‌تر برای کاربردهای صنعتی هستند.
د) پایداری در برابر فشار
تعریف: توانایی سیال برای حفظ ویژگی‌های خود تحت فشار بالا است.
• اهمیت: سیالات هیدرولیک باید بتوانند در برابر فشارهای بالا مقاومت کنند بدون اینکه خواص خود را از دست بدهند.
هـ) آلودگی‌زدایی
تعریف: توانایی سیال هیدرولیک برای دفع و جلوگیری از آلودگی و ذرات خارجی.
• اهمیت: آلودگی می‌تواند عملکرد سیستم هیدرولیک را کاهش دهد، بنابراین انتخاب سیال مناسب که در برابر آلودگی مقاوم باشد، اهمیت زیادی دارد.
نتیجه گیری :
سیالات هیدرولیک بخش اساسی در عملکرد سیستم‌های هیدرولیک هستند و انتخاب صحیح آنها می‌تواند تأثیر زیادی در کارایی، ایمنی و طول عمر سیستم داشته باشد. عوامل مختلفی مانند ویسکوزیته، پایداری شیمیایی، نقطه اشتعال و مقاومت در برابر فشار باید در انتخاب سیال مناسب مورد توجه قرار گیرند. سیالات هیدرولیک در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، هوافضا، معدن و بسیاری دیگر کاربرد دارند و هر نوع سیال ویژگی‌های خاص خود را دارد که باید با نیازهای سیستم هماهنگ شود.